Κυδωνόπαστο

Σήμερα θα φτιάξουμε “μελίμηλον”. Και μη μου πεις ότι εσύ η άνω των -ήντα δεν γνωρίζεις τι είναι ή καλύτερα τι ήταν το μελίμελον των αρχαίων ημών προγόνων; Κι’ αν κάτι σου θυμίζει η λέξη, αλλά δεν μπορείς να το φέρεις στη μνήμη σου, ευκαιρία να ανασύρουμε τις καταχωνιασμένες πληροφορίες, να τις χρησιμοποιήσουμε και κυρίως να τις γευτούμε με αυτό το υπέροχο, εύκολο και πανάρχαιο μικρό επιδόρπιο που θα φτιάξουμε και που έτερπε από πολύ πολύ παλιά, τους αρχαίους ημών προγόνους.

Μελίμηλον λοιπόν ή αλλιώς κυδωνόπαστο το γλυκούτσικο, που μας πάει πίσω στα παιδικά μας χρόνια, όταν η μαμά και κυρίως η γιαγιά στο χωριό με τον κήπο και τις κυδωνιές, έφτιαχνε αυτά τα μικρά, υπέροχα ζελεδάκια, πότε σκέτα, πότε τυλιγμένα σε ζάχαρη για να φιλέψει τα εγγόνια σε κάθε τους επίσκεψη σπίτι της.

Θα μου πεις τώρα τι δουλειά έχουν τα μήλα με τα κυδώνια; Πολύ απλά, στην αρχαιότητα “μήλα” ονόμαζαν γενικώς, τα κυδώνια, τα μήλα, τα ροδάκινα, τα βερίκοκα, τα κίτρα. Υπάρχουν καταγεγραμμένες συνταγές που Έλληνες και Ρωμαίοι, οι τελευταίοι μάλιστα, υιοθέτησαν και αγάπησαν πολύ το μελίμηλον, το έφτιαχναν και το γεύονταν τακτικότατα στα συμπόσια και τις γιορτές τους. Όσο για τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, δεν αποκλείεται και όπως λέει ο μύθος (οι μύθοι κρύβουν αλήθειες, έστω και κεκαλυμμένες) να ήταν κυδώνια, κίτρινα και λαμπερά, άξια να προσφερθούν ως δώρο από τη Γαία, στον Δία και την Ήρα για τον γάμο τους.
Όσο για την ετοιμολογία της λέξης, πολύ απλή και κατανοητή. Μέλι+μήλο (που όπως είπαμε αναφερόταν και στο κυδώνι) και έχει σχέση με αρχαία συνταγή γλυκού, όταν έφτιαχναν τα κυδώνια με μέλι.

Αν σας ενδιαφέρει το γλυκό κουταλιού κυδώνι, ανοίξτε εδώ.
Αν το κοτόπουλο με κυδώνια στο φούρνο, εδώ. 

Υλικά (για ένα ταψάκι 25χ33χ3)

• Κυδώνια. Επειδή τα κυδώνια μου ήταν από σπίτι… (σ’ ευχαριστώ πολύ Άννα) και ήταν αράντιστα, είχαν πολύ φύρα. Παρ’ όλα αυτά να πω ότι χρησιμοποίησα 2.500 κιλά και έβγαλα καθαρό πολτό 1.200 γρ. Αυτός ο πολτός με την αντίστοιχη ζάχαρη ήταν όσος έπρεπε για να τον στρώσω στο ταψάκι μου.
• Ζάχαρη 1.200 γρ. ή αν μετρήσετε τον πολτό σε φλ.τσ. θα χρειαστεί βεβαίως η αντίστοιχη ζάχαρη.
• 1/2 φλ.τσ. ωμά φιστίκια Αιγίνης
• Σουσάμι
• 4 φύλλα αρμπαρόριζας
• 2 φακελάκια βανίλια

Εκτέλεση

• Πλένω και τρίβω τα κυδώνια ώστε να φύγει το χνούδι τους. Τα κόβω σε τέταρτα και κατόπιν σε όγδοα. Αφαιρώ κουκούτσια, σκληρά μέρη από το κέντρο, καθώς και τυχόν χαλασμένα σημεία και τα πλένω καλά.

• Τα βάζω σε κατσαρόλα με κρύο νερό και τα βράζω ώσπου να μαλακώσουν, γύρω στα 10 λεπτά.

• Τα πολτοποιώ με την ηλεκτρική ράβδο.

• Τα βάζω σε βαριά κατσαρόλα, προσθέτω τη ζάχαρη και την αρμπαρόριζα. Σε χαμηλή φωτιά αφήνω να βράσουν τα υλικά μου ώσπου να δω να δένουν πολτός και ζάχαρη σε ένα μείγμα το οποίο να ξεκολλάει άνετα απ’ τα τοιχώματα της κατσαρόλας μου. Να πω ότι όλος ο βρασμός σε χαμηλή φωτιά, μου πήρε περίπου 50 λεπτά. Ενδιάμεσα ανακάτευα με ξύλινη κουτάλα. Χρειάζεται προσοχή, γιατί ειδικά στην αρχή που βράζει και βγάζει φουσκάλες, πετιέται έξω απ’ την κατσαρόλα, ακριβώς όπως ο γνωστός μας σιμιγδαλένιος χαλβάς. Παρατήρησα όμως ότι μετά από 15-20 λεπτά που είχαν απορροφηθεί τα ελάχιστα υγρά, το μείγμα μου δεν πιτσιλούσε. Πάντως χρειάζεται προσοχή.

• Πέντε περίπου λεπτά πριν κλείσω τη φωτιά, ρίχνω τα χονδροκομμένα φιστίκια και την βανίλια.

• Αφήνω λίγο να πέσει η θερμοκρασία του και τον απλώνω στο ταψάκι μου, το οποίο έχω στρώσει με αντικολλητικό λαδωμένο χαρτί. Στρώνω το κυδωνόπαστο με σπάτουλα την οποία πότε πότε την βρέχω. Αφήνω το κυδωνόπαστο να στεγνώσει καλά ή στον φούρνο ή σκεπασμένο με καθαρή βαμβακερή πετσέτα.

• Σε 24 ώρες το κόβω με κοφτερό μαχαίρι σε μικρά μακρόστενα κομμάτια. Μερικά απ’ αυτά τα τυλίγω με σουσάμι καβουρδισμένο, μερικά με λευκή κρυσταλλική ζάχαρη και τα υπόλοιπα τα αφήνω όπως είναι. Τα διατηρώ σε σκεύος που στον πάτο του έχω βάλει αντικολλητικό χαρτί και σκεπάζω τα ζελε-κυδωνοπαστάκια μου σε κάθε στρώση με το χαρτί. Κλείνω με το καπάκι και είμαι πανέτοιμη και ευχαριστημένη απ’ το αποτέλεσμα που θα δοκιμάσουν, συγγενείς και φίλοι, σε κάθε περίσταση.

Καλή σας και γλυκιά επιτυχία